Kadın için oldukça erken bir yaşta doğurganlık biter, hormonlarda meydana gelen değişikliklerle menopoz sonrası karşılaşılan bir çok klinik sorun erken yaşlara taşınır.
Eğer erken menopoz başlangıcı tespit edilirse yumurta dondurma yöntemiyle doğurganlık şansı yaratılabilir.
Erken menopozun belirtileri şunlardır:
- Adet döngüsünde bozulma
- Vajinal kuruluk
- Ağrılı cinsel ilişki
- Cinsel isteksizlik
- Sıcak basmaları
- Huzursuzluk
- Uyku ve konsantrasyon bozuklukları
- Depresyon
- Hormon değerlerinde bozulmalar
op. dr. ayşegül baylas şahin
sorularınızı cevaplıyor
Eğer isterseniz, online randevu talebi oluşturun ve ekibimiz sizinle iletişime geçsin.
ERKEN MENOPOZ NEDENLERİ NELERDİR?
1. Genetik nedenler: Her kadının doğuştan belli kapasitede over rezervi bulunur, kadının tahmini menopoz yaşı sıklıkla anne ve abla menopoz yaşı ile uyuşur. Ailede erken menopoz varsa sıklık artar.
2. Otoimmün Hastalıklar: Erken menopoz otoimmün hastalığı olanlarda daha sık görülür. Otoimmün hastalıklarda bağışıklık sistemi kendi dokularına hatalı yanıt oluşturarak hasar verir. Romatolojik hastalıklar, tiroid hastalıkları en sık görülen otoimmün hastalıklardandır.
3. Sigara ve çeşitli kimyasallar: Maruz kalınan toksinlere bağlı over rezervi hızla azalır ve erken menopoz için risk oluşturur. Sigara kullanımı erken menopozun en sık görülen dış sebeplerindendir.
Maruz kalınan sigara, çeşitli kimyasalların yumurtalıklara zarar verebileceğini gösteren çalışmalar mevcuttur. Zararlı olduğu bilinen propanediol, metilolakrilamid ile monometil eter, pestisitler, herbisitler toksik etkiyle kalıcı olarak overlere zarar verebilir.
4. Kanser Tedavisi: Kemoterapiler ve radyasyon tedavileri yumurtalıklara zarar verebilir ve erken menopoz nedeni olabilir.
5. Aşırı zayıflık : Zayıf olmak ve hızlı kilo vermek adetten kesilme nedenidir. Yağ kitle indeksi yüzde 12’nin altına inince hipotalamik amenore, yani adet görmeme meydana gelir.
6. Cerrahi Nedenler: Rahim ve yumurtalıkların alınmasına bağlı menopoza ani giriş olur. Vücudun adaptasyon imkanı olmadığı için menopoz belirtileri daha şiddetli olur.
7. D Vitamini Eksikliği ve Kalsiyum eksiklikleri
8. Kromozomal Nedenler
9. Enfeksiyonlar
10. Yoğun stres
ERKEN MENOPOZ TESTİ NEDİR?
40 yaşından önce menopoz belirtileri olan kadınlarda kandan bakılan AMH (Anti Müllerian Hormon) testi ve ultrasonla yumurta rezervleri belirlenir. Erken menopoz riski var mı tanı konur, çocuk istemi olan hastalarda yumurta dondurma planlanabilir.
Erken menopozu önleyebilecek yada yavaşlatacak bir tedavi günümüzde bulunmamaktadır. Bunun yerine var olan yumurtaları korumak için sigara gibi overler üzerinde zararı kanıtlanmış çevresel faktörlerden uzak durulmalıdır. Var olan yumurta sayısı tükenince yada kalıcı hasara bağlı over rezervi bitince erken menopoz kaçınılmazdır. Fertilite yani çocuk sahibi olma isteği olan kadınlarda yumurta dondurma planlanır.
Menopoz belirtilerini hafifletmek için uygun hastada hormon replasmanı verilir. Erken menopozda verilecek tedavide biyoeşdeğer hormon replasmanı ve bitkisel tedaviler oldukça popülerdir.
Hastalarımızın sıklıkla sorduğu menopozdan kurtulabilir miyim sorusunun cevabı kısa bir süreliğine suni yani ilaçlarla adet döngüsü sağlanabilir. Sağlıklı beslenme, stresin azaltılması, vitamin ve mineral takviyelerinin yapılması ve düzenli kontroller erken menopozun neden olacağı sağlık sorunlarını en aza indirmede yardımcı olacaktır.