Vajinal mukoza adı verilen iç astar kısmı yumuşak, nemli bir dokuya sahiptir. Mukozanın görevi, vajinanın nemli kalmasını sağlamak, mukus denen sümüksü bir akıntı ile vajinanın yüzeyinde zararlı bakteri ve mantarların üremesini önlemektir. Vajina, normal şartlar altında bu mekanizmayla kendisini temizleyebilir ve enfeksiyonlara karşı kendini koruyabilir.
Diğer önemli savunma mekanizması ise vajinal asidik ph değeri ve vajinada yerleşen koruyucu flora elemanlarıdır. Vajina florası, vajina içindeki bakteri ve mantarların toplamıdır.
Vajina florası, normal şartlar altında asidik bir ortamda yaşayan bazı faydalı bakterileri içerir. Bu bakteriler arasında Lactobacillus crispatus, Lactobacillus jensenii, Lactobacillus iners ve Lactobacillus gasseri gibi farklı türler yer alabilir. Bu bakteriler, vajinanın pH dengesini korumak için laktik asit üretirler ve zararlı bakterilerin ve mantarların üremesini önlerler.
Antibiyotik kullanımı, hormonal değişiklikler, gebelik, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar ve diğer bazı faktörler florayı ph ve mukozayı bozabilir. Bozulmuş mikroçevre enfeksiyonlara ve diğer sağlık sorunlarına neden olabilir.
Vajina florasını korumak için düzenli olarak hijyen kurallarına uymak, doğru beslenmek, pamuklu iç çamaşırı giymek, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan korunmak ve sigara kullanmamak uyulması gereken önemli tedbirlerdir. Ayrıca, doğru bir şekilde kullanıldığında, probiyotikler de vajina florasını destekleyebilir.
op. dr. ayşegül baylas şahin
sorularınızı cevaplıyor
Eğer isterseniz, online randevu talebi oluşturun ve ekibimiz sizinle iletişime geçsin.
VAJİNAL ENFEKSİYONLAR (VAJİNİT)
Vajinitin farklı çeşitleri vardır ve bunların belirtileri ve tedavileri değişebilir. En yaygın vajinit çeşitleri ve vajinal enfeksiyon belirtileri aşağıdaki gibidir:
Bakteriyel Vajinozis (BV): Bakteriyel Vajinozis, vajinanın normal florasının bozulması sonucu ortaya çıkan bir enfeksiyondur. Bu enfeksiyonda sıklıkla kötü koku, kaşıntı, yanma ve renkli akıntı gibi semptomlara neden olur. Tedavi edilmezse, BV ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.
Mantar Enfeksiyonları: Vajinal mantar enfeksiyonları, Candida türü mantarların neden olduğu bir vajinal enfeksiyondur. Vajinada mantar belirtileri beyaz renkli peynirimsi akıntı ve vajinal kaşıntıdır. Kızarıklık sıklıkla eşlik eder. Vajina içi kaşınma, genital bölgede yanma ve batma şikayetleri hastalarımızın en sık başvuru nedenleridir . Antifungal ilaçlar genellikle mantar enfeksiyonları için tedavi edici ilaçlardır. Vajina mantar enfeksiyonlarında sıklıkla krem ve fitiller yeterli olmaktadır. Yetersiz tedavilerde, dirençli mantar enfeksiyonlarda kronik vajinal mantar enfeksiyonu gelişebilir. Hastalar günlük pratiğimizde 1 yıldır geçmeyen vajinal mantar, geçmeyen akıntı ve geçmeyen vajinal enfeksiyon, tekrarlayan vajina mantarı şikayetleriyle başvurur. Bu kadınlarda tedavi süreci 4-6 hafta sürebilir.
Trichomoniasis: Trichomoniasis, Trichomonas vaginalis adlı parazitin neden olduğu bir enfeksiyondur. Bu enfeksiyon, kötü koku, kaşıntı, yanma, kızarıklık ve renkli, köpüklü yeşil akıntıya sebep olabilir. Tedavisinde antibiyotik kullanılır.
Atrofik Vajinit: Atrofik vajinit, sıklıkla menopoz dönemindeki kadınlarda östrojen seviyesindeki azalmadan kaynaklanan vajina dokusunun incelmesi ve kuruması sonucu ortaya çıkan bir enfeksiyondur. Atrofik vajinit şiddetli kaşıntı, yanma, ağrı ve cinsel ilişki sırasında ağrı gibi belirtilere neden olur. Tedavisinde östrojen içerikli kremler, topikal ürünler tercih edilir.
Alerjik Vajinit: Alerjik vajinit, vajinada alerjik bir reaksiyon sonucu ortaya çıkan bir enfeksiyondur. Bu enfeksiyon genellikle kaşıntı, yanma, kızarıklık ve su toplaması gibi kabarcıklarla ilerleyebilir. Alerjik vajinit tedavisi için alerjik reaksiyonu tetikleyen faktörlerin (örneğin, duş jelleri, sabunlar, tampon, prezervatif, kayganlaştırıcılar ya da krem vb.) belirlenmesi ve bunlardan kaçınılması önerilir.
VAJİNAL ENFEKSİYONLARDA TEDAVİLER
Vajinal enfeksiyon tedavisi, enfeksiyonun türüne ve şiddetine bağlı olarak değişebilir. Ancak genellikle vajinal enfeksiyon tedavisi için aşağıdaki ilaçlar kullanılır:
Antibiyotikler: Bakteriyel vajinozis veya trichomoniasis gibi bakteriyel enfeksiyonlar, genellikle antibiyotiklerle tedavi edilir. Antibiyotikler, vajinal uygulanan ilaçlar (ovül,tablet), kremler veya ağızdan alınan haplar şeklinde kullanılabilir.
Antifungal ilaçlar: Mantar enfeksiyonları, Candida mantarlarına karşı antifungal ilaçlarla tedavi edilir. Bu ilaçlar, vajinal yoldan uygulanan ilaçlar (ovül, tablet), kremler veya ağızdan alınan haplar şeklinde kullanılabilir.
Östrojen tedavisi: Atrofik vajinit gibi östrojen seviyelerindeki azalmadan kaynaklanan enfeksiyonlar, östrojen takviyesi ile tedavi edilir. Östrojen tedavisi, vajinal uygulanan kremler veya halka şeklinde kullanılabilir.
Antiseptikler: Bazı antiseptik solüsyonlar, vajinanın pH dengesini düzenleyerek enfeksiyonun neden olduğu mikro çevreyi düzenler ve semptomların giderilmesine destek sağlar.
Kaşıntı giderici kremler: Vajinal enfeksiyonlar genellikle kaşıntı, yanma ve tahrişe neden olur. Kaşıntı giderici kremler, semptomları hafifletmek ve rahatlatmak için kullanılabilir.
Vajinal enfeksiyon tedavisinde kullanılacak ilaçlar doktor tarafından muayene ve uygun görülürse doktor tarafından alınan kültür sonucuna göre reçete edilmelidir. Bilinçsiz kullanılan ilaçlarda yanlış ilaç veya doz kullanımı, enfeksiyonun daha da kötüleşmesine veya ilaçlara direnç gelişmesine neden olabilir.
Vajina sağlığını korumak için basit görülen hijyen kuralları oldukça önemlidir. Bunlar arasında sık banyo yapmak, pamuklu iç çamaşırı giymek, hijyenik ped veya tamponları düzenli olarak değiştirmek gerekir.